صفحه اصلی / آرشیو دسته "علم‍ی"

«عطش انتقام ویرانگرانه نسبت به مردم هزاره سابقه بسیار طولانی دارد. از زمان عبدالرحمن خان تا هنوز به دو شکل عریان و پنهان ادامه داشته است. خشونت عریان قتل‌عام‌های است که از زمان عبدالرحمن آغاز و تا هنوز به شکل انتحار و انفجار در مراکز دینی، آموزشی و حرکت‌های مدنی همانند جنبش روشنایی و ... ادامه دارد. خشونت پنهان از آن نوع خشونت‌های است که خود را راحت از انظار و دیدها مخفی می‌کند، مانند اعمال تبعیض سیستماتیک و ساختاری شده علیه یک گروه قومی. به قول ایو میشو: خشونت در نگرش کلی به دو نوع تقسیم می‌گردد؛ خشونت عریان و خشونت پنهان. رفتارها درآن‌واحد هم قابل‌دیدن هستند و هم قابل‌دیدن نیستند.»

«روایت سنت‌گرایانه از اسلام، روایت غیر تاریخی و ایده‌آلیزه شده از اسلام است. بدیهی است که نخستین پیامد قرایت‌های ایده‌آلیزه شده از دینی مانند اسلام، مسدود کردن باب هر نوع تامل در سرشت انحطاط و بحران معاصر آن است. این نوع روایت از اسلام است، که نه‌تنها بحران اسلام معاصر را ازنظر دور می‌دارد بلکه هیچ نوع بحران و انحطاطی را به رسمیت نمی‌شناسد و به مساله تبدیل نمی‌کند تا سزاوار مطالعه و تامل باشد. من به اسلام به‌عنوان مرده ریگی از عهد باستان و فرهنگی که تاریخ آن منقضی شده است، مطالعه نکرده‌ام بلکه به حیث یک سنت زنده و زاینده که عطش معنوی انسانی در جستجوی معنا را اشباع می‌کند موردبررسی قراردادم.»

«مردم خراسان بارها در برابر خشونت‌ و خراج‎‌ستانی‌های تازیان تحمل از کف داده و شورش ‌می‌کردند؛ اما این شورش‌‌ها به نام کفر و ارتداد به شدت و خشونت سرکوب می‌شد. یکی از این قیام‌ها قیام قارَن بود، به قول طبری: «وقتى بن عامر با مردم مرو و احنف با مردم بلخ صلح کرد، خلید بن عبدالله حنفى را به هرات و بادغیس فرستاد که آن را دوباره بگشاید؛ چون که مردمش کافر شده و به قارَن پیوسته بودند. (تاریخ ‏الطبری، ج‏۴، ص ۳۱۳ / تاریخ خلیفه، ص:۹۵ و ۹۶»

«نگاه به جریانات نواندیشی و روشنفکری در میان هزاره‌ها بعد از شهادت مزاری که در نشریات «امروز ما»،«پیام نو» ، «صفحه نو» ،«عصری برای عدالت» و «جمهوری سکوت» و «طرح نو» بازتاب می‌یافت روحانیون سنتی را وادار به شدیدترین واکنش‌ها، حملات، اتهامات و بدرفتاری‌های اخلاقی نمود و آن‌ها را تکفیر و تفسیق نمودند. این نوع تعصبات مخرب جامعه‌ی هزاره را به چندتکه تقسیم کرده است.»

«خشونت ساختاری در دو بعد مادی و معنوی انجام می‌شود. خشونت مادی در قالب نابرابری در توزیع منابع مادی مانند: برخورداری یک خاندان و نا برخورداری همه، تخصیص اعتبار ناعادلانه، تفاوت گذاشتن بین جنوب، شمال و مرکز و انکشاف نامتوازن، مانند: عملی نشدن پروژه مواصلاتی هرات – هزارستان و هزاران جاده فرعی منتهی به آن، انحراف لین برق از مسیر بامیان، فقدان مدارس لازم در جای‌جای این سرزمین و... و خشونت معنوی مثل جلوگیری از رشد بعضی همچون سهمیه‌ی کردن، تحصیل، اردو و پلیس ملی و دیگر ادارات دولتی.»

«یكی دیگر از دانشمندان نیز در خصوص وام‌گیری فلسفه یونانی از شرق و من‌جمله ایران چنین آورده است: «فلسفه در یونان یک‌باره و از پیش خود پیدا نشد بلكه جریان‌های فكری گوناگونی كه از سرزمین‌های بیگانه به یونان راه‌یافته بود و به پیدایش و پرورش آن یاری كرد. روابط بازرگانی یونانیان با بیگانگان وسیله‌ای موثر در گستراندن اندیشه‌های بیگانه به میان یونانیان بود. از نوشته‌های افلاطون و نیز ارسطو پیداست كه مصر و بابل و ایران سه سرچشمه بزرگ این اندیشه‌ها بوده است.»

ٖ«سخن آخر اینکه؛ بازخوانی گذشته به معنای برگشت به گذشته نیست. نسل نو هزاره، اکنون نه در عصر کاتب و نه در عصر خالق قرار دارد. با توجه به تاریخ سراسر «رنج»، «آوارگی» و «قتل‌عام» مردم هزاره، بررسی و بازخوانی گذشته برای هزاره‌ها در عصر کنونی یک ضرورت است. زیرا با بازخوانی و زیرورو کردن تاریخمان، ما می‌توانیم، درس‌های بسیار بگیریم و گام‌های بعدی را در راستای تامین عدالت و آزادی، با شوکران خرد و دانایی زهرآگین سازیم. تا از این طریق، مجبور نشویم که اشتباهات گذشتگان را بار دیگر به تکرار نشینیم.»

«انباشتن ثروت ـ به‏ویژه برای رجال سیاسی ـ آفت است. فریاد ابوذر غفاری در مدینه از زراندوزی‏های عثمان و اطرافیان، گرچه او را به تبعید و مرگ در غربت (ربذه) کشاند، اما فریادهای او هم‌‏چنان در گوش تاریخ طنین‌‏انداز است. امام علی(ع) به ابوذر فرمود: ای ابوذر! تو برای خدا به خشم آمدی و به او امیدوار باش. این مردم (حاکم و اطرافیانش) برای دنیای خود از تو ترسیدند، و تو بر دین خویش از آنان... ای ابوذر! اگر تو هم دنیای آنان را پذیرفته بودی، تو را دوست می‏داشتند و اگر سهمی از آنان برمی‏گرفتی، دست از تو برمی‏داشتند و چون دیگران در امان بودی.»

«هزاره‌ها باآنکه نسبت به اقوام دیگر، از لحاظ آگاهی، استعداد، مهارت و تخصص و بینش سیاسی و شجاعت و جسارت، دست بالا دارند، اما به خاطر نداشتن استراتژی واحد، رهبری واحد، و به خاطر اختلاف و عدم تحمل و تعامل با یکدیگر، تا هنوز نتوانسته‌‌اند جایگاه واقعی خود را در دایره قدرت و سیاست به دست آورند. از دیدگاه واقع‌گرایان دربازی‌های سیاسی چه در سطح بین‌الملل و چه در سطح داخلی، مهم‌ترین عنصر قدرت، «قدرت نظامی و تسلیحاتی» است.»

« در حكمت 355 نهج‌البلاغه نيز آمده است كه وقتى يكى از كارگزاران امام خانه باشکوهی ساخت، امام به او فرمود: ((اطلعت الورق رووسها! ان البنا يصف لك الغنى،([12]) سكه‌هاى طلا و نقره سر برآورده خود را آشکار ساختند. همانا ساختمان مجلل، بى‌نيازى و ثروتمندى تو را مى‌رساند)). على(ع) خود به مردم كوفه مى‌فرمود: اگر جز با مركب خويش و وسایل شخصى‌ام كه حمل مى‌كند و غلامم از نزد شما رفتم، بدانيد خيانت کرده‌ام.([13]) بنابراين زندگى مادى و شخصى رهبران و مديران بايد به‌دوراز تجمل و همانند زندگى مردم ضعيف باشد.»