صفحه اصلی / ۱۴۰۲ / حوت

«از سوی دیگر، مطالبات یا منافع کلی هزاره‌ها اگر هم وجود داشته است، با خواسته‌ و منافع شخصی رهبرانشان توحید شده و درواقع مصادره یا دزدی شده است. بلی، مردم هزاره در دوره جمهوریت خواسته‌های قانونی زیادی را مطرح کردند، برای تحقق آنان به خیابان‌ها آمدند و هزینه‌های جبران‌ناپذیری دادند، اما در اندک زمانی به‌پای منافع شخصی رهبران سیاسی‌شان قربانی شده یا با پول معاوضه شدند و درنتیجه، خود مردم به خاک نشستند. نمونه روشن این معاوضه منافع کلی هزاره‌ها با منافع و خواسته‌های شخصی رهبران، داستان غم‌انگیز دو جنبش مهم تبسم و روشنایی است که بر کسی پوشیده نیست.»

«همه ما هم بر این باور هستیم و تردیدی هم نیست که در افغانستان آینده از آنِ مدرنیسم و نوسازی است و سنت‌گرایی نمی‌تواند در درازمدت منافع و اشتهای نیروهای جناح راست را تامین کند. در جدال‌های دیرینه میان نیروهای سنت و تجدد، دومی‌ بارها مغلوب شده‌، و این به این دلیل است که سنت ریشه‌های قوی‌تری در افغانستان دارد و شکل و شمایل جامعه افغانی به‌ویژه در نواحی پشتون‌نشین به نحوی است که به‌سادگی تن به تغییر نمی‌دهد.»

«خانم سکینه فاضلی، دارای مدرک علمی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی با اندوخته‌های فراوان و کوله باری از تجارب سه دهه فعالیت در بین مهاجرین درصدد است تا خدمات مشاوره‌ای تخصصی به شکل آنلاین و حضوری برای مهاجرین هم‌وطن ارایه دهد و انتظار می‌رود مهاجرین عزیز هم‌وطن مشاوره در امور زندگی خود را بسان یک فرهنگ نیکو پاس داشته و از این طرح استقبال کنند.»

«پس سرانجام و سخن پایانی این است که اگر ما همه‌ی اقوام ساکن در افغانستان، جریان‌های روشن‌فکری دینی- مذهبی، سیاسی و اجتماعی، جامعه دانشگاهی، احزاب سیاسی، رهبران، حاکمان و بزرگان به « یک گفت‌و‌گوی روشمند انسانی و صلح‌آمیز و آشتی‌پذیر ملی» تامل و اندیشه نکنیم و به یک گفتمان ملی نیندیشیم و همد‌یگر را درک نکنیم و به‌‌طور دایم توطیه و تفرقه‌افکنی در بین اقوام را ریشه‌کن نکنیم و همواره درصدد نفی همد‌یگر چه به لحاظ زبانی و قومی در دولت و ملت و حکومت‌داری باشیم هیچ‌گاه به صلح و آشتی دایم نخواهیم رسید و به همین سادگی می‌توان گفت افغانستان سرزمین فاجعه‌ها و گورستان استعداد‌ها بوده و خواهد بود.»

«مدیریت بدن و رسیدگی به‌ظاهر و آراستگی آن نیز فقط برای مراسم عروسی و محافل شادی تا حدودی رواج داشت و درمجموع مردم وقت خود را برای رسیدگی به‌ظاهر بدن و آراستگی ظاهری کمتر مصرف می‌کردند. «سلمانی» یا آرایشگری و اصلاح ریش و صورت، نیز به شکل سنتی، اغلب به‌عنوان «پولغو» و عمل متقابل توسط مردان انجام می‌گرفته و دختران و زنان، هرگز موهای سرشان را کوتاه نمی‌کردند، بلکه زنان هزاره موهای بلندشان را از دو جانب گونه‌های صورت به گونه‌ی آویزه شانه می‌کردند و به آن پینک‌های زینتی می‌زدند، که بر زیبایی دوچندان آن‌ها می‌افزود.»

«اما لطیف پدرام یکی از اصلی‌ترین حامیان فدرالیسم در افغانستان از دوره جمهوریت تا همین اکنون بوده و هست. پدرام تلاش دارد تا حداقل در ظاهر نشان دهد که فدرالیسم در افغانستان یک خواست ملی و یک راه‌حل ملی است. ولی درواقع هدف اول لطیف پدرام از فدرالیسم، ضمن جلب‌توجه اقوام غیر پشتون، اجماع مردم تاجیک بر سر یک مطالبه اساسی یا خواسته بزرگ قومی است. ظاهرا پدرام متوجه شده است که انحصار قدرت در یک قوم خاص جایگاهی برای قوم تاجیک قایل نیست و از طریق رایزنی‌های معامله‌واره سیاسی، آن‌هم تنها بر سر یک معاونت و یا چند پست‌ سمبلیک وزارت، تثبیت نمی‌شود.»

«شهید مطهری نیز در این زمینه چنین بیاناتی دارد: «اگر بخواهیم ببینیم نظر قرآن درباره خلقت زن و مرد چیست، لازم است به مساله سرشت زن و مرد- كه در سایر كتب مذهبى نیز مطرح است- توجه كنیم. قرآن نیز در این موضوع سكوت نكرده است. باید ببینیم قرآن زن و مرد را یك سرشتى مى‏داند یا دو سرشتی؛ یعنى آیا زن و مرد داراى یك طینت و سرشت مى‏باشند و یا داراى دو طینت و سرشت؟ قرآن باکمال صراحت درآیات متعددى مى‏فرماید كه زنان را از جنس مردان و از سرشتى نظیر سرشت مردان آفریده‌‏ایم. قرآن درباره آدم اوّل مى‏‌گوید: «همه شمارا از یك پدر آفریدیم و جفت آن پدر را از جنس خود او قراردادیم» (سوره نساء آیه 1)