همای رحمت؛ گوشه‌هایی از فضایل امیرالمومنین علی (علیه‌السلام)
یکم) ولادت در کعبه: به‌مقتضای حکمت بالغه الهی مبنی بر خلافت آدمی در زمین، خلیفه خداوند در زمین باید در حیطه‌ی خلافت خویش، کار خدایی کند و تناسب بین کار مستخلف و خلیفه در آغاز و انجام محفوظ باشد. چنین تناسبی را جز در وجود انبیا و ایمه (علیهم‌السلام) نمی‌توان دریافت. خداوند حکیم به مقام آدمیت چنان جایگاه شایسته و فرازمند عنایت نمود که فرشتگان الهی بر آستان آن مقام سر به سجده برده و در برابر آن کرنش نمودند و به جایگاه تعلیم از آن مرتبت والا و آموزش از آن معلم شایسته مفتخر شدند.
خداوند کریم به برخی از انبیا علاوه بر مقام نبوت و رسالت، جایگاه امامت نیز عطا نمود چنانکه به خلیل خود ابراهیم (ع) و برخی را بر دیگری فضیلت و برتری بخشید و پیامبر اعظم اسلام (ص) را بر تمام انبیا و کتاب او(قرآن) را بر همه کتب آسمانی هیمنه و برتری بخشید و او را شاهد و گواه بر اعمال تمام انبیا و رسولان خود قرار داد. به همین‌سان وصی او و خلیفه و جانشین بلافصل او (علی) (ع) را نیز ویژگی‌هایی عنایت فرمود که حتی در انبیا و اوصیای پیشین، نمونه نداشت، یکی از آن ویژگی‌ها ولادت در کعبه و حرم امن الهی است که مطاف و قبله‌گاه تمام بندگان شایسته‌ی الهی است. راز و رمز آن فضیلت و ویژگی را نیز خداوند علیم حکیم می‌داند!!
دوم) جایگاه عظیم پدری امت: به‌تصریح پیامبر رحمت؛ “من و علی پدران این امت هستیم” پدر جسمانی که از طریق تناسل و صلب منتقل می‌شود راه طبیعی پدر- فرزندی است اما پدر روحانی و معنوی از مسیر هدایت و راهبری روحانی و معنوی تحقق پیدا می‌کند که جایگاه بسی والا و برتر دارد که برتری و مزیت آن بر کسی پوشیده نیست. علی (ع) طبق فرموده پیامبر (ص) و به همراه او از چنین جایگاه والا و عالی برخوردار است.!
سوم) علی (ع) به‌منزله نفس و جان پیامبر(ص): طبق آیه شریفه مباهله به‌تصریح و اتفاق مفسرین، منظور از کلمه ” انفسنا ” حضرت علی (ع) و “ابنائنا” حسنین (ع) و “نسائنا” حضرت فاطمه (س) می‌باشد که آیه شریفه کلام خدای متعال است که بر پیامبر وحی‌شده است. برمبنای این آیه شریفه حضرت علی (ع) جز مقام نبوت، در سایر جایگاه‌های معنوی و روحانی پیامبر (ص) به مرتبه‌ی جان پیامبر و برادر و جانشین و خلیفه‌ی بلافصل آن حضرت می‌باشد. در سطرهای آغازین گفته شد تناسب بین مستخلف و خلیفه حدوثا وبقائا محفوظ و ملحوظ است. مفاد آیه شریفه مباهله در کنار آیات شریفه “هل اتی” و “تطهیر” و”لیله المبیت” و صدها آیه دیگر(که در کتاب تفسیر آیات ولایت در قرآن، آیت‌الله مکارم شیرازی) بیان‌شده است و همچنین حدیث شریف “انت منی و انا منک” و حدیث غدیر و ثقلین و منزلت و حدیث شریف همراه بودن قرآن باعلی و علی با قرآن و حدیث “علی مع الحق و الحق مع علی” و اینکه حق بر مدار علی و علی محور حق است که همگی از طرق عامه و خاصه نقل‌شده و موردقبول فریقین است. آیات شریف و احادیث معتبر همگی نمایانگر فضایل و ویژگی‌های علی (ع) می‌باشند که اشاره گونه یادآوری شد.
چهارم) مقام و جایگاه علمی امیرالمومنین امام علی(ع): به اجماع علمای امت، علی (ع) وارث علم پیامبر و علوم اولین و آخرین بوده است. در حدیث مشهور “انا مدینه العلم و علی بابها” یا “انا دار الحکمت و علی بابها” که به فرموده مفسران، علمی که پیامبر اکرم مدینه آن و علی (ع) باب آن است همان علمی است که حضرت آدم(ع) به آن استحقاق خلافت خداوندی را دارا شد، علاوه بر آن، خدای متعال به اقتضای خاتمیت، به پیامبر اعظم علوم دیگری نیز اعطا فرمود، و همچنین مراد از حکمت نیز حکمت مطلقه است و علی (ع) باب چنان علم و دروازه چنین حکمت مطلقه است!. در موارد زیادی امام (ع) فرمود: “سلونی قبل ان تفقدونی” و همچنین “سیل خروشان دانش از قله دانش من سرازیر می‌شود” و مرغ بلندپرواز اندیشه را بر بلندای دانش من توان پرواز نیست.
پنجم) حکومت عادلانه و حکیمانه علی (ع): حکومت در اسلام از پیکره‌های اصلی کالبد دین است و نگهبان و مجری تعالیم ثابت و اساسی آن، بررسی سیره سیاسی و حکومتی حضرت علی (ع) مجال بسیار گسترده می‌طلبد که مقام را وسعت آن نیست، اما امروزه نیاز شدید برای راهنمایی سیاست‌گذاران و مدیران سیاسی و اجتماعی به آن احساس می‌شود. بنابراین به‌طور گذرا به آن اشاراتی می‌شود.
هرچند حکومت پنج‌ساله‌ی امام علی (ع) مواجه با درگیری و جنگ با طیف‌های برگشتگان از سیره‌ی پیامبر و نادان‌ها و جاهلان خشکه‌مقدس، شد درعین‌حال سیره‌ی سیاسی کوتاه‌مدت آن حضرت الگوی بی‌بدیل از حکومت‌داری و حکمرانی را به یادگار گذاشته است که سنت عدالت محوری حکمرانی و مدیریت سیاسی اجتماعی باید آن را سرلوحه اداره و مدیریت مبتنی بر فطرت پاک و سالم انسانی جوامع خویش قرار دهد تا رستگاری و سعادت دنیا و آخرت را به دست آورد. قضاوت‌ها و رفتار عادلانه و حکیمانه آن حضرت، چه در امور شخصی و چه در ساحت اجتماعی، نمونه‌ی بی‌بدیل سنت و شیوه‌ی حکمرانی است که چشم تاریخ به خود ندیده است. درستکاری، عدالت محوری، ساده زیستی، صداقت و راستی، نظم و آبادانی، اخلاق‌مداری و زیست انسانی با محوریت توحید و خداپرستی ارکان حکومت‌داری و سنت حکومتی آن حضرت را تشکیل می‌داد که عصاره آن در فرمان حکیمانه حکومتی به مالک اشتر بیان گردیده است. که فهرست‌وار به عناوین آن اشاره می‌شود:
۱-خودسازی و تقوای سیاسی مدیران حکومتی
۲- شرح صدر و وسعت نظر حاکمان
۳- خصایص و ویژگی‌های وزیران و مشاوران
۴- تعامل با شهروندان نیکوکار و بدکار
۵-روش‌ها و شیوه‌های مدیریتی کارگذاران با طیف‌های مختلف جامعه
۶- خصلت‌ها و اوصاف سپاهیان و محافظان حکومت
۷- شرایط و صفات قاضی‌ها و دادستان‌ها
۸-شیوه‌های جمع‌آوری مالیات و درآمدهای مالیاتی
۹- اولویت‌گذاری در توجه به امور معنوی و فرهنگی جامعه
۱۰- سیاست‌گذاری جنگ و صلح
که هرکدام از عناوین کلی یادشده صفحات متعدد توضیح و تشریح می‌طلبد که کمابیش توسط اندیشمندان به‌صورت مقاله یا کتاب، چاپ و نشر گردیده است .
در پایان و جمع‌بندی این مختصر، یادآوری می‌شود که نوشته حاضر صرفا اشاراتی جهت تبرک به پیشگاه مقام والای انسان کامل و پیشوای بزرگ و هدایت‌گر راستین، امام متقیان و اسوه و الگوی پرهیزکاران، خلیفه و جانشین برحق و بلافصل خاتم پیامبران، مقتدای حق محوران و راهنمای عدالت محور خوبان و نیکوکاران، به مناسبت میلاد خجسته مولود کعبه امیرالمومنین علی (ع) و روز پدر تقدیم گردید.
(
(